Categorie: Klinkende kleuren

Het traditionele notenschrift heeft zich ontwikkeld tot een systeem dat het mogelijk maakt om muziek perfect te registreren. Elke cultuurperiode dwong componisten te zoeken naar schrifttekens waarin ze hun klankfantasieën konden vastleggen. Mede daardoor is het gewone notenschrift met de vele tekens wel steeds moeilijker leesbaar geworden. Zonder vereenvoudigingen en aanpassingen is het heel moeilijk voor kinderen, slechtzienden en mensen met een verstandelijke beperking om er de noodzakelijke informatie uit te halen.

Categorie: Klinkende kleuren

Lezen en schrijven is voor veel jonge kinderen, slechtzienden en mensen met een verstandelijke beperking moeilijk. Ze begrijpen niet altijd wat er staat. Muzieknoten lezen is en blijft heel moeilijk. Want je moet vergelijken, in de notenbalk noten opzoeken met dezelfde vorm en noten vertalen naar een toon of klank van een instrument. Veel mensen begrijpen dan ook niks van noten. Daarom staan  onder de wirwar van lijntjes en tekens een duidelijk kleurenrondje met daarin de letternaam van de noot.

Duidelijke kleurenrondje

Het duidelijke kleurenrondje kun je van een afstand al zien. Dit geeft in de wirwar van lijntjes en muzieknoten richting aan de muzieknotatie. Kun je wél noten lezen? Dan zijn die kleurenrondjes een extra ondersteuning. Gebruik je een paar jaar de muzieknotatie met kleur? Dan is de kans groot dat je ook het gewone notatieschrift op den duur begrijpt. Want dat schrift blijft naast de kleurenrondjes gewoon intact.

Categorie: Klinkende kleuren

Om een octaaf van A naar A vol te krijgen, heb je minimaal 7 kleuren nodig. Welke?

1. Rood
2. Blauw
3. Groen
4. Geel
5. Bruin
6. Zwart
7. Wit

Deze duidelijke kleuren voorkomen misverstanden. Bijvoorbeeld als ze wat lichter worden doordat je ze kopieert. Onderlinge verschillen zijn dan nog steeds heel duidelijk.

Kleuren kiezen

Hoe de kleuren tot stand zijn gekomen? Uitgangspunt was het geheel van de combinatie van kleuren. Dus ook contrasten en tinten. Het boek Kleurenleer van Johannes Itten was een grote inspiratie. En dan vooral de hoofdstukken over de zeven kleurcontrasten en het kleur-tegen-kleurcontrast.

Getest door 50 mensen

De gekozen kleuren zijn natuurlijk eerst goed getest. Een groep van meer dan 50 mensen met een verstandelijke beperking keek naar:

• Kleurcontrast
• Helderheid
• Overstraling
• Wederzijdse beïnvloeding
• Maximale waarneembaarheid

Naast de tegengestelde kleuren zwart en wit ligt een enorme ruimte van grijze tonen en kleuren. In de kleurencirkel zie je hoe de waarneming en de plaats voor blauw en geel als tegenstelling tot hun recht komen. Hetzelfde geldt voor groen en rood. Er was nog 1 kleur nodig. Dit werd bruin. Uit verschillende testen bleek dat je deze kleur het best kon zien tussen alle andere kleuren die er al waren.  

Categorie: Klinkende kleuren

Naast duidelijke kleuren is de plaats van de kleur op het instrument belangrijk. Zo houd je het verschil tussen de kleuren zo groot mogelijk.

Licht en donker wisselen elkaar af

Door de kleuren op basis van onderling verschil een plaats te geven, ontstaat een indeling waarbij licht en donker, helder en minder helder elkaar afwisselen. Zo is de A wit en de B zwart. Licht en donker wisselen elkaar af. De kleur geel wordt geflankeerd door het zwart van de B en het blauw van de D. Zo kun je gemakkelijk het verschil zien. Wit verzwakt de stralingskracht van andere kleuren en maakt ze donkerder. En zwart verhoogt de stralingskracht en laat de kleuren helder schijnen.

Steeds andere kleurvolgorde

Het is niet duidelijk of de kleuren in of onder de notenbalk een volgorde nodig heeft. Speel je een liedje? Dan is de kleurvolgorde steeds weer anders, afhankelijk van de te spelen melodie. Er zijn geen aanwijzingen of ervaringen dat de plaats van de kleur in de toonladder van belang is.

3 maal 3 is 9 in toonsoort C

Bij het melodietje 3 maal 3 is 9 in toonsoort C zijn de tonen: E, E, E, E, E, G, G, F, F, F, F, A, G en G. En de kleuren zijn dan: bruin, bruin, bruin, bruin, bruin, rood, rood, groen, groen, groen, groen, wit, rood en rood. Afhankelijk van de toonsoort waarin je speelt, veranderen ook de kleuren.

3 maal 3 is 9 in toonsoort G

Speel je hetzelfde melodietje in G? Dan is de volgorde B, B, B, B, B, D, D, C, C, C, C, E, D EN D. De kleuren die daarbij horen zijn zwart, zwart, zwart, zwart, zwart, blauw, blauw, geel, geel, geel, geel, bruin, blauw en blauw.

De twee melodietjes blijven gelijk. Het klinkt alleen hoger of lager. Hiervoor gebruik je dus andere kleuren, in een andere kleurvolgorde en dat levert geen enkel probleem op.